Adam Bodnar ostrzega przed utratą niezawisłości przez władzę sądowniczą

Min. Marcin Warchoł w wypowiedziach na temat reformy Krajowej Rady Sądownictwa argumentuje, że RPO oraz Prezesa NIK powołuje Parlament. Dlatego też - jego zdaniem - odpowiednich zmian należy dokonać odnośnie procedury wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa i właśnie Sejmowi powierzyć misję w tym zakresie.

Warto jednak zauważyć, że w przypadku Prezesa NIK oraz RPO wybór przez Sejm za zgodą Senatu jest określony przez Konstytucję RP (odpowiednio art. 205 i 209 Konstytucji RP). Wybór 15 "sędziowskich" członków przez Sejm byłby sprzeczny z istotą KRS jako organu stojącego na straży niezależności sądów. Co więcej, nie można skracać kadencji sędziów - członków KRS w trakcie jej trwania. Sam fakt, że taka propozycja pojawia się na stole świadczy o ignorowaniu zasad konstytucyjnych.

Ministerstwo Sprawiedliwości lubi powoływać się na standardy międzynarodowe. Chciałbym zatem przypomnieć jeden z nich - pkt. 7 Zasad Kijowskich OBWE dot. niezależności sądownictwa: "Where a Judicial Council is established, its judge members shall be elected by their peers and represent the judiciary at large, including judges from first level courts" (W przypadku kiedy ustanowiona jest Rada Sądownictwa, sędziowscy członkowie są powoływani przez samych sędziów i reprezentują sądownictwo, w tym sędziów pierwszej instancji).

Myślę, że Ministerstwo Sprawiedliwości zdaje sobie sprawę z tego standardu. Jeszcze w maju 2016 r. projekt ustawy o KRS przewidywał zmiany odnośnie okręgów wyborczych, ale nie kwestionował wyboru sędziowskich członków przez samych sędziów. Co się od tego czasu zmieniło - Trybunał Konstytucyjny nie będzie miał szansy zbadać uchwalonej ustawy i zablokować tego typu zmian. W ustawie o KRS nie chodzi zatem o reformę sądownictwa. Chodzi o otwarcie drogi do stopniowego podporządkowania sądów. Jak ktoś wcześniej napisał, istotą jest zmiana ustroju państwa bez dokonywania zmiany Konstytucji RP. Dlatego trzeba przeciwko temu protestować.

Czy powyższa zmiana dotyczy przeciętnego obywatela? Ależ oczywiście tak. Prawo do sądu, określone w art. 45 Konstytucji RP, zakłada prawo do niezależnego sądu i niezawisłego sędziego. Jak nie będzie strażnika tych wartości (a jest nim KRS), albo jego działania będą fasadowe, to obywatel w zderzeniu z różnymi interesami państwa, polityków czy spółek Skarbu Państwa będzie z góry na straconej pozycji. Pewnie trudno to będzie zauważyć od razu. Ale istota takich zmian polega na tym, że są rozciągane w czasie. Krok po kroku obniża się standard. A po kilku latach dostrzeżemy, że utraciliśmy niezależne sądownictwo w Polsce. Wrócimy do stanu opisanego w fundamentalnej książce prof. Andrzeja Rzeplińskiego.

Adam Bodnar, RPO, sieć społ. FB

AGENCJA PRASOWA MERKURIUSZ POLSKI- Wieści i treści od 3 stycznia 1661

TEKSTY

Każdego dnia Agencja Merkuriusz udostępnia kilka materiałów prasowych ze wszystkich regionów Polski. Dotyczą one najważniejszych wydarzeń w skali kraju, różnych dziedzin życia. Stanowi źródło informacji dla redakcji prasowych.

ZDJĘCIA

Na zamówienie abonenta udostępniamy serwis fotograficzny. Korzystają z niego serwisy internetowe i redakcje prasowe.

WIDEO

Na zamówienie abonenta udostępniamy serwis video. Korzystają z niego stacje telewizyjne.