List MEiN dot. edukacji po powrocie do szkół stacjonarnych

Odpowiedź z Ministerstwa właściwego d/s edukacji 

odpowiedź Ministerstwa Edukacji i Nauki na e-maila w sprawie zachowania i wychowania dzieci.

Warszawa, 20 maja 2021 r.

DWEW-WWPB.4017.92.2021.KK

Sz. P.
Adam Fularz
e-mail:Adam@wieczorna.pl

Szanowny Panie,
odpowiadając na wiadomość elektroniczną w sprawie zachowań dzieci, ich
wychowania oraz zaspokajania potrzeb egzystencjalnych uprzejmie wyjaśniam,
że za wychowanie dzieci odpowiadają przede wszystkim ich rodzice lub
opiekunowie prawni.
Obecnie w czasie gospodarki rynkowej ceny różnych artykułów spożywczych,
przemysłowych, np. ubrań, kasków, hulajnóg oraz innych produktów
są wypadkową wielu elementów, w tym wielkością popytu i podaży. W przypadku
trudnej sytuacji finansowej rodzice mogą skontaktować się z Gminnym
Ośrodkiem Pomocy Społecznej w celu udzielenia wsparcia (także finansowego).
Natomiast szkoły i placówki wspierają wychowawczą funkcję rodziny.
Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że cele i zadania wychowawcze
i profilaktyczne szkoły zostały określone w podstawie programowej kształcenia
ogólnego i w programie wychowawczo-profilaktycznym, który uchwala rada
rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną.
Przepisy art. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe1 określa, że „wychowanie
rozumiane jest jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze
fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, wzmacnianie
i uzupełnianie przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci
i młodzieży". Istotne jest tworzenie przyjaznego klimatu szkoły, aby uczniowie

posiadali wiedzę i byli świadomi różnych zagrożeń. Cele, zadania wychowawczo-
profilaktyczne i treści wychowawcze zostały określone w podstawie programowej

kształcenia ogólnego2

, w zadaniach ogólnych poszczególnych typów szkół oraz

w poszczególnych zajęciach edukacyjnych.
Wpisano do definicji podstawy programowej wychowania przedszkolnego
i podstawy programowej kształcenia ogólnego (art. 4 pkt. 24 ww. ustawy ) zadania
wychowawczo-profilaktyczne szkoły, które powinny być uwzględniane
1 Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910, z późn. zm.).
2 Dz. U. z 2017 r. poz. 356 i Dz. U. z 2018 r. poz. 467, z późn. zm.

2

odpowiednio w programach wychowania przedszkolnego, programach nauczania
i podczas realizacji zajęć z wychowawcą.
Kształcenie w szkole stanowi fundament wykształcenia. Zadaniem szkoły jest
łagodne wprowadzenie dziecka w świat wiedzy, przygotowanie do wykonywania
obowiązków ucznia oraz wdrażanie do samorozwoju. Szkoła zapewnia
bezpieczne warunki oraz przyjazną atmosferę do nauki, uwzględniając
indywidualne możliwości i potrzeby edukacyjne ucznia. Najważniejszym celem
kształcenia w szkole podstawowej jest dbałość o integralny rozwój biologiczny,
poznawczy, emocjonalny, społeczny i moralny ucznia.
Działalność edukacyjna szkoły określona jest przez szkolny zestaw programów
nauczania oraz program wychowawczo-profilaktyczny szkoły, które tworzą
spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie
programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły,
jak i każdego nauczyciela.
Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują również
działania opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb.
Działalność wychowawcza szkoły należy do podstawowych celów polityki
oświatowej państwa. Wychowanie młodego pokolenia jest zadaniem rodziny
i szkoły, która w swojej działalności musi uwzględniać wolę rodziców, ale także
i państwa, do którego obowiązków należy stwarzanie właściwych warunków
wychowania. Zadaniem szkoły jest ukierunkowanie procesu wychowawczego na
wartości, które wyznaczają cele wychowania i kryteria jego oceny. Wychowanie
ukierunkowane na wartości zakłada przede wszystkim podmiotowe traktowanie
ucznia, a wartości skłaniają człowieka do podejmowania odpowiednich wyborów
czy decyzji.
Wprowadzanie uczniów w świat wartości, w tym ofiarności, współpracy,
solidarności, altruizmu, przygotowanie do budowania relacji społecznych
sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia odbywa się nie tylko podczas
obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w czasie wycieczek szkolnych, zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych. Celem powyższych oddziaływań jest
wyposażenie uczniów w wiedzę o tym, że wszyscy ludzie mają równe prawa,
niezależnie od tego, gdzie się urodzili, jak wyglądają, jaką religię wyznają i jaki
mają status materialny. Szkoły mają obowiązek przestrzegać praw człowieka, a
w ramach zajęć edukacyjnych takich jak: historia, etyka i wiedza o
społeczeństwie, treści nauczania dotyczą bezpośrednio kształtowania postaw
tolerancji, kwestii praw człowieka i ich ochrony oraz postaw obywatelskich.
Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły obejmuje treści i działania
o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz o charakterze
profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Powinien być
opracowany na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie
występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów, w tym
czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem
zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków
zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. Diagnozę przeprowadza
dyrektor szkoły lub placówki albo upoważniony przez niego pracownik szkoły lub
placówki.

3

Szczególne znaczenie w kształtowaniu postaw prorodzinnych, relacjach
rodzinnych, nauce o miłości i przyjaźni pełną zajęcia edukacyjne wychowanie do
życia w rodzinie.
Wymagania tego przedmiotu kładą nacisk m.in. na kształtowanie umiejętności
przyjmowania integralnej wizji osoby, wyboru i urzeczywistniania wartości
służących osobowemu rozwojowi, podejmowania wysiłku samowychowawczego,
rozwiązywania problemów, obrony własnej intymności i nietykalności oraz
poszanowania ciała innej osoby, profilaktyki i przeciwdziałania zagrożeniom
takim jak: uzależnienia chemiczne i behawioralne.
Rodzina ma duży wpływ na wychowanie dzieci a uczniowie będący w trudnej
sytuacji finansowej mogą otrzymać stypendium socjalne.
Ponadto, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Edukacji i Nauki opracowało
wytyczne dla szkół, po powrocie uczniów do nauki stacjonarnej, które mogą
pomóc nauczycielom i dyrektorom szkół i placówek również w kształtowaniu
postaw i zachowań uczniów. Wytyczne te są dostępne w linku:

https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wytyczne-dotyczace-dzialan-
skierowanych-do-uczniow-i-rodzicow-oraz-kadry-pedagogicznej-po-powrocie-
do-szkol-i-placowek .

Z poważaniem
Wawrzyniec Roch Kowalski
Zastępca Dyrektora
/ – podpisany cyfrowo/

--